In de jungle van Bajawa 15 januari 2024

Eindelijk uitslapen, maar dat is lastig met 3 dagen voor 4 uur op, plus ook nog een tijdsgrens overgang van 1 uur. Dus om 6 uur alweer op maar dat is hier geen straf. Wie het uitzicht vanuit ons bungalow heeft gezien in mijn vorig bericht kan zich dat wel voorstellen. We hebben het ontbijt hier bij de bungalow geserveerd. Zo ook de diners afgelopen dagen. Wel een goede service.

Na het ontbijt worden we opgehaald door onze begeleider en een gids. Melki heet hij. Een leuke jonge vent met wie we enkele traditionele dorpen van het Ngada-volk Bena en Tololela gaan bezoeken. Het is indrukwekkend om te zien dat mensen hier de traditionele architectuur en rituelen nog in stand houden. Deze dorpen hebben een matriachale cultuur.  Dwz vrouwen zijn de baas over alle bezittingen. Elke familie in het dorp heeft twee symbolen op het dorpsplein staan, een soort paraplu (mannelijk symbool voor bescherming) en een klein huisje (vrouwelijk symbool voor verzorgen).

De familiehuizen kenmerken zich door nog een kleine mini huisje op het dak. Ook hebben ze hier een mannenhuis. Ik word meteen jaloers, echter hier staat geen biljard en bar in, zoals in de meeste “man caves” in het westen. De huizen bestaan uit drie ruimtes, de veranda, familieruimte daarachter en daarachter weer een soort privé kamer. Daar wordt gekookt op houtvuur zonder schoorsteen. Hoe houd je dat vol? Ze slapen daar en hierin wordt ook gebeden en mensen ontvangen. Ik ken deze ruimtes nog vanuit mijn bezoeken in Nepal. Het is bijna niet uit te houden in de ruimtes ivm rook en het  dak wat aan de onderkant zwart is van de pek en rook.

In zo’n dorp wonen ongeveer 4 tot 6 families, clans genoemd. Zij hebben een enorme gemeenschapszin en men doet alles samen. Verbouwen hun eigen voedsel en houden ook kippen, varkens en buffels.

Nog steeds zijn er mensen die kiezen om hier te blijven wonen. Daarnaast worden deze dorpjes ook in stand gehouden als cultureel erfgoed en voor toeristen. Je betaalt 1.20 euro voor toegang. 

Tussen de twee dorpen lopen we 3,5 km door de jungle en hier en daar een akker. We krijgen uitleg over verschillende kruiden en vruchten die hier in het wild groeien. We staan versteld van wat allemaal eetbaar is. Denk bv aan cashewnoten, bananen, stam van de bananenplant kan in sommige gevallen ook gegeten worden, zoete aardappel, kaneelboom (de bast kennen we als kaneelstengel, kerimie (ik ken het niet), cassava wortel, kurkuma, tijgerbalsem, eucalyptus, basilicum, peperkorrel, ananas. En dat op een wandeling van nog geen 3 km. Geen wonder dat de VOC hier “goud” inzag!

Mensen leven hier nog steeds echt van de natuur. Met andere woorden er wordt zelf geteeld en gezocht in de natuur voor eigen gebruik. Nauwelijks iets voor de handel. Zoals ik al in een eerder bericht aangaf, Indonesië is qua voedsel helemaal zelfvoorzienend. De bomen zijn hier ook inmens groot. Bijvoorbeeld bamboe gebruiken ze veel voor de bouw van huizen. Sommige soorten worden 25 m hoog en 15 cm in doorsnee. Opvallend is dat bamboe hier worden geteeld door families en dat ze groeien in boeketten. Niet zoals bij ons ongeremd groeien door een hele tuin.

Aangekomen in het tweede dorp lopen we langs alle huizen. De huizen worden ongeveer elke 50 jaar vernieuwd. Is het af dan wordt een feestje gevierd met het offeren van een koe. De schedel wordt opgehangen bij het huis. De mensen zijn hier voornamelijk katholiek wat ook weer vermengd is met traditionele geloven.

Tja ik vind het wel indrukwekkend dat we al zolang kruiden gebruiken zonder te weten hoe het groeit. Met andere woorden dat onze kinderen en kleinkinderen nog minder weten is dus bij ons al begonnen.
Een heel stijle afdaling brengt ons weer op de verharde weg waar onze begeleider staat. Het weer is erg warm en benauwend. Maar we gaan deze middag naar een nabij gelegen hot-spring, een plek waar twee rivieren bij elkaar komen. Een rivier is met koel water en de tweede rivier is super heet bronwater. Waar het water zich vermengt is het lekker badderen, en geen vervelende zwavelgeuren of zo.

Eigelijk zitten we in de badkamer van de plaatselijke bevolking. Want regelmatig komt hier iemand een bad nemen. Om 15 uur terug bij de bungalow, waar we genieten van een heerlijke rustige zondagmiddag. Morgen rijden we naar Ruteng ongeveer 130 km.

Op maandag, Blue Monday (saaiste dag van het jaar), rijden we van Bajawa naar Ruteng. Onze een na laatste stop op Flores. Het is een rustige rit van 120 km oa langs de zee en over prachtige bergwegen. Halverwege stoppen we een bij een arak stokerij (palmwijn). Arak wordt gemaakt uit de bloem van de lontarpalm . Het sap wordt gewonnen op ongeveer 20 meter hoogte uit de soort bloem/aar. Dit sap wordt opgevangen in een emmer die dagelijks geleegd moet worden. Ze laten het sap 3 dagen fermenteren zodat er alcohol ontstaat en dan gaat het door een distillatie proces. Het destillatie apparaat is geheel in eigen beheer gemaakt van natuurlijke materialen. En een heel simpel proces. Minimaal 2 keer, soms 4 tot 5 keer, gaat het goedje door de destillateur om een hoger alcohol percentage te krijgen, tot wel 50%. We kopen een flesje van 20% voor onze begeleider.

Verderop mango’s bij een stalletje gekocht, 4 voor 1,20€ (zonder btw). Alle het fruit en groentes worden hier op de markt en bij stalletjes langs de weg verkocht. Dat cashewnoten een zeer ingewikkeld productieproces kennen wisten we niet. Nu weten we waarom deze noten bij ons. Zo duur zijn. Hier onder 2 plaatsjes van de cashew vrucht en de cashew noot. Geinig.

In de winkel kun je groenten en fruit niet vinden.
Een fikse regenbui begeleidt ons op het laatste deel van de route, als het hier regent dan ook met bakken.

Om 14 uur komen we aan bij het hotel in Ruteng. Wederom een prachtige lokatie. Ook het inchecken gaat met een bui gepaard.

s’ Middags lopen we nog wat door de stad. Heel goedkope en mooie kleding gezien, maar ja onze koffers zitten vol. Morgen gaan we fietsen in de buurt. Ik ben benieuwd.